روشنا گاه

گام های روشن به سوی آگاهی

نوروز ۱۴۰۰، سفر، کرونا و مسئولان

  • علی کهن مو
  • چهارشنبه ۱۸ فروردين ۰۰
  • ۱۵:۳۶

نوروز ۱۴۰۰، سفر، کرونا و مسئولان

در فاصله آخر اسفند 99 تا پس از نوروز 1400 به دلایل مختلف، شیوع کرونا شدیدا اوج گرفته است و رنگ بندی مناطق کشور از نظر شیوع، غالباً قرمز شده است. در این معضل کوتاهی مسئولان و سهل انگاری مردم سهیم بوده اند و خود ویروس جهش یافته هم موثر بوده است.

در این مطلب چکیده ای از اظهارات و تصمیمات مسئولان درمورد سفرهای نوروزی و خطر کرونا را ارائه میدهم. این مطالب از خبرگزاری های معتبر گرفته شده و به ترتیب زمان قرار گرفته اند. لازم به ذکر است که در هر مورد فقط بخشی از سخنان آورده شده است، نه همه آن ها.

مطالعه این مطلب برای قضاوت متعادل تر درباره گفتار مسئولان و تصمیمات شان در زمینه پیشگیری و کنترل کرونا در نوروز مناسب است. البته این که چقدر به تصمیمات عمل شده است و چقدر مقررات به دقت اجرا شده اند، نیاز به منابع دیگری دارد.

 

6 اسفند

وزیر میراث فرهنگی و گردشگری: طرحی برای سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ آماده شده و در نهایت در ستاد ملی کرونا به‌تصویب رسیده است.

سه نوع سفر داریم که دو نوع آن مدیریت‌شده در قالب تورهای گردشگری و اقامت در محل‌های مجاز گردشگری است که وزارت بهداشت کمترین دغدغه را در ارتباط با این سفرها دارد چرا که تحت پروتکل‌های بهداشتی است.

چیزی که موجب نگرانی ما است سفرهای انبوه بدون برنامه است. این‌که هرکس با ماشین شخصی راهی سفر شود و در هرجا اقامت داشته باشد غیر قابل کنترل است.

هرگونه کمپ، زدن چادر و ایجاد اجتماع ممنوع است. 

 

15 اسفند

وزیر بهداشت: ما همه نگرانیم. می دانیم که با گردش ویروس جهش یافته انگلیسی در همه کشور، مسافرت به عنوان اصلی ترین عامل در گردش ویروس، بسیار موثر است و ما به عنوان وزارت بهداشت، مطلقا موافق هیچ مسافرتی نیستیم.

پیشنهاد ما این است که تردد و مسافرت نباید باشد. نسبت به جاده های پر ازدحام، ترددهای بی رویه و درهم آمیختگی جمعیت های آلوده از اقصی نقاط کشور و انتقال یک ویروس جهش یافته سرکش، اضطراب داریم اما بعضی وقت ها به ما می گویند برای این، پروتکل هایی را تعریف کنید. ما می گوییم که نباید آب آلوده را خورد اما اگر اصرار می کنید، حداقل بجوشانید و بخورید. ما در چنین انتخابی گرفتاریم. 

16 اسفند

رئیس جمهور: از مردم خواهش می‌کنیم امسال در ایام عید سفر را صرف‌نظر کنند. البته می‌دانیم برای مردم کمی سخت است سال 98 نتوانستند مسافرت بروند، 25 استان همزمان سیل بود، سال 99 که شرایط کرونا بود امسال هم که سال 1400 شروع می‌شود باز هم این مشکل است اما در عین حال مردم بدانند این خواهش و نکته‌ای که مطرح می‌شود فقط برای سلامت آنهاست و هیچ چیز دیگر نیست. یعنی می‌دانیم برای مردم هم ممکن است سخت باشد یا برای کسبه هم ممکن است سخت باشد اما نرفتن سفر حتماً بهتر از رفتن سفر است.

اگر کسانی به‌هردلیلی می‌خواهند مسافرت بروند و اصرار دارند یا اضطرار دارند یا ضرورتی برای آنها هست حتماً پروتکل‌ها را بیش از همیشه باید رعایت کنند. واقعاً سفر رفتن و شُل شدن پروتکل‌ها، واقعاً خطر دارد و احتمال دارد با موج چهارم مواجه ‌شویم و موج چهارم مشکلات زیادی برای زندگی مردم، اقتصاد و فرهنگ کشور، زندگی اجتماعی و از همه مهم‌تر سلامت ایجاد می‌کند.

نمی‌توانیم به مردم بگوییم که شب عید خرید نکنید ولی خواهش ما این است که در ترددهایی که در شب عید برای خرید انجام می‌شود تراکم را مراعات کنند، فاصله‌ها و پروتکل‌ها را مراعات کنند.

از طرف دیگر امروز برای عید مصوب کردیم که سفر برای شهرهای قرمز یا نارنجی ممنوع است یعنی هیچ‌کس برای سفر به شهرهای قرمز و شهرهای نارنجی برنامه‌ریزی نکند. هر کجا در سراسر کشور که وزارت بهداشت و درمان اعلام می‌کند و می‌گوید نارنجی یا قرمز است سفر ممنوع است و نیروی انتظامی و همه نیروها هم به قانون و مقرراتی که وضع شده است حتماً عمل می‌کنند، خواهش می‌کنم مردم توجه کنند.

نمی‌توانیم بگوییم چون واکسن به بازار آمده است از این معضل عبور کرده‌ای، حتی واکسن هم بیاید تزریق واکسن هم شروع شود باز هم زمان می‌برد و باید مراعات‌ کردن و پروتکل‌ها را ادامه دهیم یعنی آن سبک زندگی را که مردم در این یک سال، البته به‌تدریج، آن را پذیرفتند، باید نگه‌داریم، این سبک زندگی را برای یک سال دیگر باید نگه‌داریم.

بارها تأکید کردیم که در عید امسال سفر را کنار بگذاریم، عده زیادی هستند که مراعات می‌کنند و حتی جایی که هم وضعیت آن قرمز و نارنجی نیست و زرد و آبی است نمی‌روند.

 

رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا: یکی از نگرانی‌ها غفلت از کرونا با وجود ورود واکسن است.

اگر پروتکل‌ها رعایت نشود و سفر‌ها دوباره اوج بگیرد، شاهد گسترش این بیماری در کشور به ویژه در استان‌های شمالی خواهیم بود.

مردم تا جایی که امکان دارد از انجام سفر‌ها پرهیز کنند چون در غیر اینصورت وضعیت باثبات موجود را به زودی از دست خواهیم داد.در نوروز سال ۹۸ به دلیل سیل و در نوروز سال ۹۹ به دلیل کرونا سفر‌های مردم کاهش پیدا کرد و تقریباً صفر شد، اما خواهش می‌کنیم امسال هم به دلیل کرونا و نوع ویروس جهش یافته آن از سفر‌های نوروزی پرهیز کنند.

 

امروز در ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا مصوب شد سفر‌های نوروزی به شهر‌های قرمز و نارنجی کاملاً ممنوع و سفر‌های ضروری به شهر‌های زرد و آبی فقط با رعایت پروتکل‌های سختگیرانه انجام شود.

 

19 اسفند

وزیر بهداشت: به هیچوجه موافق سفر در تعطیلات نوروز نیستیم، التماس می کنیم، مردم حتی اگر راهها باز باشد هم به مسافرت نروند، اگر خوزستان جدیدی شکل بگیرد، نمی توانم تاب آوری نظام سلامت را تضمین کنم.

هر آمد و شدی باعث بیماری کووید 19 و مرگ می شود، مردم حتما رعایت می کنند، ویروس را در گوشه ای از کشور به گوشه دیگر نبرند.

التماس کردیم، تماس نباشد. وزیر بهداشت همیشه باید خواهش و تمنا کند، دست ببوسد، پا ببوسد، تا کار انجام شود؛ در جاهای دیگر دنیا وقتی وزیر بهداشت موضوعی را نوشت، انجام می شود.

از مردم می خواهیم مسافرت نروید، بمانید. حضرت عباسی نروید. اگر بروید ضرر می کنید، خدا نکند چند خوزستان خلق کنیم. اگر خدای نکرده چند خوزستان دیگر شکل گرفت نمی توانم روی تاب آوری نظام سلامت قسم بخورم. برخی می گویند تاب آوری مردم کم شده است، تاب آوری همکاران نظام سلامت به شدت کم شده است

التماس می کنم تماس ها از منطقه آلوده به مناطق دیگر را قطع کنید مگر موارد خیلی ضروری با تست های قبلی مطمئن.

سفر یک از مهمترین عوامل گسترش ویروس است. هر شب آخرین یافته های دنیا در مورد کرونا را مطالعه می کنم خطرناک ترین عامل مسافرت است حتی اگر بلیت مجانی بود، ویزای بیماری و مرگ می فرستند.

 

21 اسفند

وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه مردم در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا، بهتر است از انجام سفر نوروزی خود صرف نظر کنند اعلام کرد: به هیچ وجه قیمت بلیت هواپیما و قطار در ایام نوروز افزایش نمی‌یابد و برای تغییر قیمت بلیت اتوبوس نیز تصمیمی نگرفته‌ایم.

 

وزیر کشور با تکرار دوباره مصوبات ستاد کرونا درباره سفرهای نوروزی گفت که سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع، ولی سفر به بقیه شهرستان‌ها و شهرهای کشور آزاد است.

 

22 اسفند

عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت: با وجود اعلام ممنوعیت در این باره همه امکانات سفر در نوروز و خرید بلیت برای مردم مهیا شده است.

او با بیان این که سفرهای نوروزی «دروازه ورود به پیک چهارم کرونا» خواهد بود، از تبلیغات برای سفرهایی با مقصد شهرهای شمالی و جنوبی کشور که جزو مناطق قرمز کرونا هستند، انتقاد کرد.

 

23 اسفند

مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با اشاره به وضعیت جهش در ویروس کرونا و احتمال عدم تاثیر واکسن بر روی ویروس جهش یافته، گفت: توصیه می‌کنم که برای ایام عید برنامه‌ریزی مسافرت و دورهمی نکنیم؛ چراکه اگر دور هم جمع شویم، دوباره وضعیت بیماری مانند قبل شده و افزایش می‌یابد.

مسافرت و دید و بازدید را کنار بگذارید تا بتوانیم در سال‌های آینده با واکسیناسیون بیشتر، شرایط بهتری داشته باشیم. مسافرت رفتن و جایجایی و تجمع می‌تواند تاثیر زیادی در شیوع داشته باشد. اینکه می‌گویند با ماشین شخصی نروید و با اتوبوس و ... بروید، باز هم فرقی ندارد به هر حال فرد مبتلا ممکن است جابجا شود و عده‌ای را بیمار کند. اکنون خیلی‌ها با تاکسی به شمال سفر می‌کنند. بنابراین فرقی ندارد و مردم خودشان باید رعایت کنند. این سفرها کاملا خطرناک است. سفر، دید و بازدید و دورهمی و ... را باید کنار بگذاریم.

یک مورد از دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا:

خودروهای شخصی پلاک غیر بومی نمی‌توانند به شهرهای قرمز ورود کنند، ضمن اینکه خودروها از شهرهای قرمز نیز نمی‌توانند خارج شوند. در شهرهای قرمز افراد حتی با اتوبوس و هواپیما نیز برای خارج شدن از استان باید تست منفی کرونا داشته باشند.

 

25 اسفند

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا: با توجه به تغییر روند مبتلایان ممکن است رنگ شهرستانها در طول تعطیلات نوروز تغییر کند. تجمع در اماکن سرپوشیده به خصوص رستوران هتل‌ها، تالارهای پذیرایی، مراسم عروسی و عزاداری، تراکم در بازارچه‌های نوروزی، وسایل نقیله عمومی بین شهری خصوصا اتوبوس و قطار می‌تواند عامل جدی انتقال بیماری باشد.

تاکید می‌کنیم با توجه به گردش ویروس جهش یافته انگلیسی در ۲۹ استان کشور، مردم از سفرهای غیر ضروری پرهیز کنند؛ چراکه سفرها می تواند به شدت جامعه را درگیر کند. نباید فراموش کنیم که تاب آوری نظام سلامت هم پایین آمده است. پرستاران کادر بهداشت و درمان واقعاً خسته شده اند. مردم از سفرهای غیرضروری پرهیز کنند. هرچند که به جز خوزستان می‌توان گفت که وضعیت فعلی کشور پایدار است.

در مجموع ۳۱ شهر نارنجی در کشور داریم و تنها مرکز استانی که نارنجی است، ارومیه است. اهواز در خوزستان قرمز است بنابراین سایرمراکز استانها زرد هستند و این به معنای آن است که مردم برای سفر همه جا می توانند بروند اما خواهش‌مان آن است که نروند و سفر نکنند.

خیلی از شهرهای ما رنگشان زرد است و به معنای آن است که مردم اگر بخواهند می توانند به آنها سفر کنند و کسی نمی تواند جلوی آنها را بگیرد اما از ابتدای شیوع کرونا بارها گفته‌ایم که ترددها باعث انتشار ویروس می شود.

 

27 اسفند

وزیر بهداشت: رنگ بندی بر اساس وضع موجود و رنگ بر مبنای عملکرد ویروس جهش یافته را در ستاد ملی کرونا معرفی کردیم تا یکی از آنها را بپذیرید. عواقب آنها را هم مشخص کردیم. دوستان رنگ بندی شادتر که قرمز و نارنجی کمتری دارد و بدون مداخله ویروس جهش یافته را پذیرفتند.

وی گفت: چون قرار بر تبعیت از فرمایشات ستاد و اعلام تک صدایی است این رنگ بندی را اعلام کردند؛ گر چه طبق فرمایش مقام معظم رهبری اعلام حد و حدود اعمال محدودیت با وزارت بهداشت است ولی اعلام آن با دیگران بود.

موضع وزارت بهداشت این بود که مطلقا موافق مسافرت نبودیم، نیستیم و نخواهیم بود.

اینکه عزیزی در قسمتی که هنوز آبی است را با سفر آلوده کنیم. این نه صله رحم است و نه مرحمت به اقوام و فامیل. دید و بازدیدها را سعی کنیم تصویری و از راه دور انجام دهیم و با استفاده از فضای مجازی دلها را شاد کنیم.

 

28 اسفند

چند مورد از دستورالعمل ستاد خدمات سفر:

تمام دستگاه‌ها موظند در اطلاع‌رسانی‌ها سیاست عدم تشویق به سفر را به صورت جدی مورد توجه قرار دهند.

رعایت فاصله‌گذاری، بهداشت فردی، استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست‌ها و انجام نشدن دید و بازدید‌ها از اصول مهم بوده که تمام دستگاه‌ها در اطلاع‌رسانی مد نظر قرار دهند.

تبیین شرایط غیرقابل پیش‌بینی وضعیتِ شهر‌ها و احتمال ایجاد تغییرات به دلیل روند بیماری از یک سو و ضرورت رعایت الزامات و محدودیت‌ها متناسب با تغییرات از سوی دیگر، از محور‌های اصلی بوده که باید توسط تمام دستگاه‌های اجرایی و در امر اطلاع‌رسانی به مردم نیز مدنظر و توجه قرار گیرد.

مسافرت «به» و «از» شهر‌های با وضعیت نارنجی و قرمز کرونایی ممنوع است.

در شهر‌های مقصد گردشگری اجرای دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی ضروری بوده است و در صورت بروز تخلف، کمیته نظارت مراتب را برای اعمال قانون و جریمه انجام می‌دهد.

ممنوعیت مسافرت «به» و «از» شهر‌های با وضعیت نارنجی و قرمز صرفا مربوط به خودر‌های شخصی بوده و مسافرت با سیستم حمل و نقل عمومی (هواپیما، اتوبوس و قطار) را شامل نمی‌شود.

 

29 اسفند

چند مورد از اطلاعیه نوروزی قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا:

۱- با توجه به اهمیت بی بدیل تحقق فاصله گذاری اجتماعی در پیشگیری از شیوع بیماری، پرهیز از هرگونه تجمع و هر نوع دورهمی خانوادگی، ضروری است و رعایت آن، یک مسئولیت مشترک برای همه هموطنان است.

۲- از آنجا که سفرهای نوروزی بدون رعایت دقیق محدودیت های پیش بینی شده و پروتکل های بهداشتی، به شیوع دیگر باره بیماری منجر می شود، اجرای دقیق مقررات ابلاغی در این زمینه که در اطلاعیه اخیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا، اعلام شده، مورد تأکید ویژه قرارگاه است.

۳- دید و بازدیدهای نوروزی، که معمولاً با نفی فاصله گذاری اجتماعی و حتی، خدای ناکرده کنار نهادن ماسک و دیگر موازین بهداشتی همراه است، می تواند تهدید جدی برای سلامت خانواده ها در تعطیلات آغاز سال جدید باشد که پیشگیری از تحقق آن، در گرو رفتار مسئولانه افراد و  خانواده هاست. خدمتگزاران مردم در قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا، ضمن تأکید بر رفتار مسئولانه در این ارتباط، از عموم خانواده ها، درخواست می کنند، با استفاده از ظرفیت فضای مجازی، سنت پسندیده صله ارحام و دید و بازدید را حتی المقدور به صورت مجازی و در سلامت و امنیت کامل محقق کنند.

2 فروردین

وزیر بهداشت: با استقرار واکسیناسیون کرونا در بهار ۱۴۰۰ و تکمیل واکسیناسیون جمعیت هدف، با جرات به مردم می‌گوییم که می‌توانند سفر بروند، اما در حال حاضر تقاضا و توصیه ما این است که سفر نروید و اگر رفته‌اید زودتر برگردید.

در حال حاضر گرفتار ویروس جهش یافته کرونا هستیم و تقاضای ما این بود که مردم با وجود خستگی ناشی از در خانه ماندن، به سفر نروند. عده زیادی به عرض ما گوش کردند و به توصیه‌های مقام معظم رهبری و رییس جمهوری توجه داشتند. از کسانی که به سفر رفتند هم تقاضا می‌کنیم که سفر را کوتاه کرده و نگرانی همکاران ما را برای شیوع یک ویروس جهش یافته ایجاد نکنند.

هرچه جمعیت ساکن ما بیشتر و جمعیت سیار کمتر باشد، در کنترل و مدیریت ویروس کرونا موفق‌تر خواهیم بود و هرچه سفرها بیشتر باشد، طرح محله محور مقابله با کرونا با مشکل بیشتری مواجه می‌شود.

 

4 فروردین

رئیس جمهور با اشاره به گزارش قرارگاه عملیاتی درمورد افزایش سفرهای نوروزی به رغم هشدارها و درخواست از مردم برای سفر نکردن، گفت: با توجه به اینکه در پایان اسفند ماه بسیاری از شهرها وضعیت به نسبت آرامی داشتند و رنگ بندی آنها قرمز و نارنجی نبود؛ محدودیتی برای سفر ایجاد نشد اما توصیه قرارگاه و مسئولین، سفر نکردن به این شهرها بود که مبادا با موج جدیدی مواجه شویم.

روحانی با بیان اینکه با عمل به توصیه قرارگاه عملیاتی ازمردم خواسته شد که از سفر در ایام نوروز خودداری کنند، گفت: هنوز هم توصیه به مردم این است که اولویت آنها سفر نباشد و اگربه هردلیلی اقدام به مسافرت کرده اند سفرخود را کوتاه کنند.

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه برای هفته های آینده نیز توصیه اکید به مردم، خودداری از سفر است، افزود: از کسانی که تصمیم به سفر دارند می خواهیم در برنامه سفر خود تجدید نظر کنند و اگر به هر دلیلی ناگزیر به سفر هستند، با رعایت حداکثری پروتکل ها از تجمع و دورهمی ها پرهیز کنند و نگرانی ها و هشدارهای بهداشتی را جدی بگیرند.

 

5 فروردین

بر اساس اطلاعیه ستاد ملی مقابله با کرونا فهرست شهرهای قرمز و نارنجی ممنوعه سفر نوروزی ۱۴۰۰ دیروز به‌روزرسانی  شد و برخی شهرهای نارنجی کرونا قرمز و برخی شهرهای زرد نارنجی شدند.

بر اساس مصوبات ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا مسافرت "از" و "به" شهرهای نارنجی و قرمز ممنوع است.

مسافرت با وسایل  نقلیه هوایی، ریلی و حمل و نقل عمومی بین شهرها تابع ضوابط اعلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

منع تردد شبانه از ساعت ۲۱ الی ۳ بامداد در تمام شهرهای قرمز،‌ نارنجی، زرد و آبی  ادامه دارد و تردد مشمول جریمه ۲۰۰ هزار تومانی خواهد بود.

کلیه­ مسافرانی که از قبل به شهرهای قرمز و نارنجی جدید سفر کرده‌اند، ظرف مدت ۷۲ ساعت فرصت خواهند داشت، به مبدا خود برگردند. در غیر این صورت جریمه خواهند شد.

سردار هادیانفر، رئیس پلیس راهور: هر خودروی غیربومی که در شهرهای قرمز و نارنجی تردد داشته باشد در هر ۲۴ ساعت یک بار جریمه می‌شود.

 

دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در یک نشست مجازی، با توجه به روند افزایشی سفرها، بر تشدید نظارت‌ها و بازدید با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله نیروی انتظامی و دانشگاه علوم پزشکی از اماکن و تاسیسات گردشگری و برخورد قاطع با متخلفان تأکید کرد.

خلدی‌نسب در این نشست با توجه به تغییر رنگ برخی از شهرهای کشور در فاصله اول تا چهارم فروردین امسال گفت: در صدد هستیم که رنگ شهرها براساس مصوبه و دستورالعمل ابلاغی وزارت کشور و ستاد ملی مدیریت کرونا تغییر نیابد که مقرر شده با کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا هماهنگی لازم انجام شود.

او افزود: همچنین با توجه به تردد برخی از مسافران از جاده‌ها و کمربندی‌هایی که شهرهای نارنجی هستند به شهرهای زرد درخواست داریم این امکان فراهم آید که نیروی انتظامی همکاری لازم برای تردد مسافران را به‌وجود آورد.

 

7 فروردین

روحانی: به نظر من پیک این بیماری تمام شده است. علیرغم همه حرف‌ها، جهش و همه مشکلات، در مجموع در عالم یک پیکی داشته و این پیک آخرش است. با روند گسترش واکسیناسیون، این پیک آخرش است. این پیک پایین می‌آید. ممکن است جهش‌ها و مشکلات دیگر داشته باشد، اما به نظرم مقابله با این بیماری، از آن روز اول یعنی 14 ماه پیش تا حالا سهل‌تر و آسان‌تر شده است و ان‌شاءالله این مقابله در کشور ما هم به خوبی انجام می‌گیرد.

 

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا: هفته‌های قبل پیش بینی کرده بودیم که با انجام سفرهای نوروزی به طور قطع میزان بیماری کرونا  افزایش می‌یابد و اکنون در اکثر استان‌ها روند صعودی بیماری را شاهد هستیم و این افزایش اگر تدبیر نشود و جلوی آن را نگیریم مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

اکنون میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ۵۶ درصد رسیده که زنگ خطر بزرگی است. از مردم عزیز که سفر نرفته اند تشکر می کنیم چون واقعا موقعیت خطرناکی است و افرادی که سفر رفته‌اند سفر را کوتاه کنند و بازگردند.

 

 

تأملی در فیلم جوکر

  • علی کهن مو
  • سه شنبه ۱۰ فروردين ۰۰
  • ۱۱:۵۹

آنچه در زیر می خوانید دیدگاه یک تماشاگر معمولی است.

تذکر: بخش های زیادی از فیلم با مطالعه این متن شدیداً لو می رود.

 

جوکر فیلمی بود که مدت ها انتظارش را می کشیدند. این کاراکتر، یکی از مشهورترین نقش منفی های اصلی کمیک و سینمای چند دهه اخیر است. در انیمیشن ها و فیلم های مختلفی به نمایش درآمد و انواع کارهای خشونت آمیز و منزجرکننده از خود بروز داد و غالباً قهرمان مقابل او بت من بود. بنابراین در اذهان بینندگان کنجکاو، این سوال وجود داشت که پیشینه این کاراکتر چه بوده که به اینجا رسیده است.

جمله خلاصه نظر بنده: کاراکتر جوکر در این فیلم دچار یک بیماری روانی است؛ اما او می توانست سرنوشت بسیار بهتری پیدا کند. این گزاره را در ادامه توضیح میدهم تا مشخص شود منظور چیست.

جوکر از کودکی می خواسته خنده به لبان مردم بیاورد، می خواسته کمدین خوبی روی صحنه شود و همه را شاد کند. اما همین خنده و قهقهه که نماد شادی است، برای او یک مانع جدی است. جوکر تقریباً همه هیجاناتش را با خنده بروز میدهد، حتی وقتی ناراحت یا خشمگین است. خیلی دشوار است که خنده گاه و بیگاه فرد سبب سوء تفاهم اطرافیانش شود و حتی به بروز درگیری منجر گردد.

به نظر بنده، احتمالا جوکر دیوانه نیست. بیماری روانی او نوعی دیوانگی نیست. او جملاتی می نویسد که بعید است از یک دیوانه بیان شود از جمله به این مضمون: شوخی های جنسی همیشه خنده دارند (در مواجهه با یک استندآپ کمدینی که تقریباً سرتاسر اجرایش شوخی های رکیک بود.) اینستاگرام امروز ما را ببینید؛ پر است از شوخی های جنسی صریح یا کنایه آمیز. نمونه دیگر، این جمله ی او: بدترین قسمت داشتن بیماری روانی اینه که مردم انتظار دارند سالم رفتار کنی.

بیماری روانی غالباً برای دیگران ترسناک است اما لزوماً به اطرافیان فرد بیمار ضرر نمی رساند. بعد حدود 40 سال زندگی و گذراندن دوران جوانی با این بیماری، شرایطی در داستان رخ میدهد و برخوردهایی با جوکر می شود که از او بیمار «دیوانه» می سازد، به علاوه قاتل، به علاوه بی رحم.

فیلم پر از تاریکی است (یادآور شوالیه تاریکی!)، پر از افسردگی است و پر از یأس و نیز پر از زباله. در صحنه ای از فیلم این جمله مطرح می شود: ساختمون خیلی داغونه. مادری در حضور فرزندش این را می گوید. بچه هم چند بار تکرار می کند. بچه از مادرش یاد می گیرد که اوضاع خراب است. ساختمان می تواند نمادی از جامعه باشد، جامعه ای ویران.

در این جامعه ویران چه بر سر جوکر می آید؟

به او محبت نمی شود. چهره های مردم شهر پر از بی توجهی و بی رغبتی است. کمتر می توان لبخندی بر لبان دید. می خواهد با بچه ها بازی کند اما والدین او را پس می زنند. او مقابل بقیه خونسردی خود را حفظ میکند اما عصبانیتش را سر سطل زباله خالی میکند. حتی مورد ضرب و شتم اراذل قرار می گیرد.

مادرش که برای جوکر نزدیک ترین و مهم ترین شخص است، مرتب از نامه های درخواست پولش به توماس وین (ثروتمند و متنفذ شهر که در جوانی با او ارتباطی داشته) می گوید؛ حتی وقتی جوکر می خواهد او را حمام دهد یا با او برقصد، باز از توماس وین حرف می زند. مادر تلویحاً به او می گوید که بامزه نیست و نمی تواند استندآپ کمدین خوبی شود. حتی بعداً این احتمال به دست می آید که مادر، خود باعث اذیت و آزار جوکر در طفولیت بوده است.

ظاهرا جوکر دوست دارد دیده شود ولی ابتدا از راه درست، یعنی خنداندن مردم. همان چیزی که جوکر در جامعه اش کم می بیند ولی آن را امری خوب میداند و می خواهد افزایشش دهد. اما او در این زمینه ناتوان است و جامعه با او بد رفتار میکند و این ناتوانی و بدرفتاری به نومیدی، و این نومیدی به اضافه علل مهم دیگر به بزهکاری منجر می شود.

دیگر این که به او سلاح می دهند تا از خود دفاع کند! این سلاح یکی از مهم ترین عوامل بدبختی اوست. جوامعی که در آن اسلحه به راحتی یافت  و تهیه شود، قتل فراوان تر است. جوکر بعد قتل دچار رفتارهای نامناسب بیشتری می شود: مشت می زند، با لگد در را باز میکند، سیگار میکشد و نیز قتل های بعد برایش راحت و بلکه «باید» می شود.

توماس وین در برنامه ای تلویزیونی می فرماید «ما که زندگی مون رو ساختیم به اونهایی که هیچ چی نشدن می گیم دلقک»، غافل از این که چقدر شرایط اطراف و رفتار دیگران برای «چیزی» شدن ما مهم است. فقط نیکی و تلاش خود فرد نیست که موفقیت (ظاهری) او را می سازد، شرایط و عوامل بیرونی هم هستند. وقتی در دستشویی او را ملاقات میکند، جوکر به او می گوید: چرا مردم این قدر بی محبت اند. من ازت چیزی نمیخوام، جز کمی محبت، فقط یه بغل.

صحنه ای در اوایل فیلم، احتمالا در خیال او، نشان می دهد که جوکر در برنامه مجری محبوبش به روی سن رفته و تشویق میشود اما بعد در فیلم همان کس که دوستش داشته و به گونه ای الگویش در زندگی بوده، کلیپ خندیدن عصبی اش را پخش می کند و او را تمسخر می کند. بعداً که منشی این برنامه با جوکر تماس میگیرد و او را دعوت میکند در یک قسمت حضور یابد، به نظر می رسد بیشتر از این که فرصت دفاع و ظهور استعداد برای او باشد، دعوتی برای جلب مخاطب است. چون خود منشی اذعان میکند که «بازخوردهای خیره کننده ای» داشته آن قسمتی که فیلمش را پخش کرده بودند. و بله! متأسفانه بعضی افراد و رسانه ها این چنین اند که به هر روشی، حتی تمسخر دیگران، مخاطب جذب کنند.

جملاتی در اواخر فیلم به زبانش می آید که صریحاً نشان میدهد جوکر از این که جامعه او را طرد کرده به شدت ناراحت است: جامعه با او «مثل آشغال برخورد کرد». او حتی «یک دقیقه در زندگی کوفتی ش، خوشحال» نبود. در اواخر درون دفترچه اش می نویسد امیدوارم «مرگ»ی بهتر از زندگی ام داشته باشم.

در جمع بندی، از نظر بنده، او سرنوشت بهتری می یافت اگر:

مردم او را به عنوان یک بیمار، نه دیوانه ای خطرناک می پذیرفتند،

به او و دیگران محبت بیشتری می کردند،

مشاوره روان درمانی و دارودرمانی اش ادامه می یافت،

مادرش با او صادق تر بود و بهتر جواب مهربانی هایش را میداد،

پدر میداشت، به ویژه پدری که پدری کند،

به او سلاح نمی دادند تا به این سهولت مرتکب قتل شود

و بیش از همه اگر تمسخر و تحقیرش نمی کردند. (محبت کردن پیشکش)

گرچه اراده و رفتار خود فرد مهم است اما شرایط و برخورد دیگران هم اهمیت دارد. جوکر می خواست خوب باشد اما نه کسی بود که به قدر کافی جواب خوبی اش را بدهد و نه کسی بود که راه درست خوبی را به او یاد دهد و کمکش کند. با محبت همه چیز حل نمی شود، اما خیلی چیزها حل می شود.