روشنا گاه

انسان با وجود الگو می تواند حس کند که می شود «خوب» بود و «رشد» کرد. برعکس، اگر الگو نباشد، ممکن است نگران «ناممکنی» شود و با نومیدی دست از تلاش به سوی هدف بردارد. چرا که از کجا معلوم، بتوان رسید!

پیروی از الگو علاوه بر این که مدام به انسان امید می دهد، در مسیر راهنمایی اش میکند و تجربه ها را به او انتقال می دهد. قرار نیست همیشه با آزمون و خطا با موانع راه مواجهه کند؛ بلکه از رهنمودها و سرگذشت ها و عبرت های الگو استفاده می کند.

البته خیلی اوقات شرایط متفاوت است. الگو در مکان و زمان و موقعیت خاص خود بوده، و انسان در محل دیگر است. اما اصول مشترک و تغییرناپذیر یا کمتر تغییر پذیر هست. و می توان بر اساس آنها برای شرایط جدید و متغیر تصمیم گرفت.

الگوی خوب برای زندگی خود برگزینیم. حتی اگر مایلیم مستقل و منحصر به فرد باشیم و خود الگوی جهانیان شویم، ابتدا باید گوش جان به الگوهای خوب دهیم. لازم نیست کسی را خدا کنیم، مقدس کنیم؛ فقط به مثابه «بشری» خوب از الگو بهره ببریم.

من با مطالعه اندکی که در احوال و بیانات امام علی داشته ام، او را الگوی خوبی می دانم؛ در هدفمندی، خیرخواهی، ایثار، شجاعت، آگاهی بخشی، مردم سالاری، پدری و همسری، حتی قدرت بدنی و خصوصا عدالت. بله، جامعیت عجیبی است!

از بعضی که می خواهند امام علی را افسانه ای جلوه دهند و ویژگی های غریب از او می گویند، فاصله دارم. چون به نظرم از ارزش واقعی او می کاهد. فکر می کنم او انسان بود، اما در اوج. اصلا مگر پس از خدا، انسان بالاترین نیست؟